Οι ετικέτες τροφίμων αναγράφονται στα συσκευασμένα προϊόντα και αποτελούν πηγή πληροφόρησης για τους καταναλωτές. Μας δίνουν πληροφορίες σχετικά με τα συστατικά του τροφίμου, την διατροφική του αξία, την παρουσία αλλεργιογόνων, τον χρόνο ζωής του τροφίμου.
Τι πρέπει να προσέχουμε όταν διαβάζουμε την διατροφική ετικέτα:
- Τη σειρά αναγραφής των συστατικών. Τα συστατικά που εμπεριέχονται στο προϊόν αναγράφονται κατά φθίνουσα σειρά, δηλαδή από την υψηλότερη περιεκτικότητα προς τη χαμηλότερη.
- Αν υπάρχουν πρόσθετα σάκχαρα. Στη λίστα των συστατικών, η ζάχαρη μπορεί να αναγράφεται με αρκετές διαφορετικές ονομασίες σακχάρων όπως για παράδειγμα η σακχαρόζη, η μαλτόζη, η δεξτρόζη, η γλυκόζη, η φρουκτόζη, το ιμβερτοσάκχαρο, οι μελάσες, το μερικώς υδρολυμένο άμυλο, το σιρόπι φρουκτόζης, το σιρόπι γλυκόζης, μέλι, εκχύλισμα βύννης κριθαριού, σιρόπι καρύδας. Επίσης, να ελέγχεται και σε ποια σειρά αναγράφεται η ζάχαρη. Αν είναι προς το τέλος είναι σε μειωμένη περιεκτικότητα.
- Προσοχή στο φοινικέλαιο. Καθώς είναι υψηλό σε κορεσμένα λιπαρά και αυξάνει την LDL χοληστερόλη.
- Σύγκριση ανά 100γρ. Προϊόντος. Όταν συγκρίνουμε προϊόντα, είναι καλύτερο η σύγκριση να γίνεται στα 100γρ και όχι ανά μερίδα, διότι η μερίδα μπορεί να είναι διαφορετική ή να καταναλώνουμε μεγαλύτερη ποσότητα από τη μερίδα
Προσοχή στα Ε ή πρόσθετα:
Σε αυτή την κατηγορία ανήκουν οι χρωστικές ουσίες, συντηρητικά, αντιοξειδωτικά, γαλακτωματοποιητές, σταθεροποιητές, πηκτικοί παράγοντες, βελτιωτικά γεύσεων και ρυθμιστές οξύτητας. Αυτές οι ουσίες προστίθενται σκόπιμα, για να βελτιώσουν τα οργανοληπτικά χαρακτηριστικά, να αυξήσουν την σταθερότητα και να παρατείνουν τον χρόνο ζωής των τροφίμων. Τα Ε έχουν εγκριθεί ως πρόσθετο στα τρόφιμα καθώς πρώτα αξιολογούνται για την ασφάλεια τους. Χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή στα εξής τεχνητά πρόσθετα:
- Στις τεχνητές χρωστικές: Ε102, Ε110, Ε124, Ε133
- Νιτρώδη πρόσθετα: Βρίσκονται στο επεξεργασμένο κρέας
- Νιτρικά πρόσθετα: Βρίσκονται στο επεξεργασμένο κρέας
Διατροφικός πίνακας
Περιέχει διατροφικές πληροφορίες σχετικά με την ενέργεια, υδατάνθρακες, σάκχαρα, πρωτεΐνες, φυτικές ίνες, λιπαρά, κορεσμένα, αλάτι. Τα παραπάνω μετριούνται στα 100g καθώς μπορεί να έχει και ανά μερίδα. Οι βιταμίνες και τα ιχνοστοιχεία μπορεί να υπάρχουν αν περιέχονται στο τρόφιμο σε σημαντική ποσότητα.
Καλό θα ήταν ο καταναλωτής να δίνει έμφαση στα εξής:
- Τρόφιμα χαμηλά σε σάκχαρα: Τα σάκχαρα να είναι <5,0 g ανά 100g αναφορικά με την στέρεα τροφή. Ενώ στις υγρές τροφές <2,5g ανά 100 ml
- Τρόφιμα χαμηλά σε λιπαρά: Τα λιπαρά να είναι < 3 g ανά 100g
- Τρόφιμα χαμηλά σε κορεσμένα λιπαρά: Τα κορεσμένα λιπαρά να είναι < 1,5 g ανά 100g
- Τρόφιμα με χαμηλή περιεκτικότητα σε νάτριο: <0,3 g νατρίου ανά 100g ή 100 ml
- Τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες: Πηγή φυτικών ινών ≥ 3,0 g ανά 100g, επίσης όταν περιέχει ≥ 6,0 g ανά 100g θεωρείτε πλούσιο σε φυτικές ίνες.
Παράδειγμα τροφίμου χαμηλά σε λιπαρά, κορεσμένα λιπαρά, σάκχαρα και αλάτι.
Στην συγκεκριμένη εικόνα απεικονίζεται ένας μίνι διατροφικός πίνακας που υπάρχει σε μερικά συσκευασμένα τρόφιμα.
- Πράσινο χρώμα έχει όταν είναι σε χαμηλό ποσοστό στο τρόφιμο άρα και μέσα στα πλαίσια των απαιτήσεων που συστήνονται.
- Πορτοκαλί όταν η περιεκτικότητα σε αυτά τα συστατικά είναι σε μέτρια ποσότητα στο τρόφιμο.
- Κόκκινο όταν η περιεκτικότητα σε αυτά τα συστατικά είναι στα ανώτερα επίπεδα.
Διατροφικοί Ισχυρισμοί
Εκτός από τα παραπάνω υπάρχουν και άλλες βασικές πληροφορίες που εμφανίζονται στις ετικέτες των τροφίμων όπως το καθαρό βάρος του προϊόντος, γραμμή επικοινωνίας του καταναλωτή με την εταιρεία παραγωγής, διατροφικοί ισχυρισμοί (π.χ. πλούσιο σε φυτικές ίνες, χαμηλό σε λιπαρά κτλ), οικολογική σήμανση κ.α.
Πολύ συχνά συναντάμε στις διατροφικές ετικέτες τροφίμων, μερικές λέξεις:
| Ειδικές φράσεις στην ετικέτα | Επεξήγηση |
| Χωρίς θερμίδες | Τα τρόφιμα αυτά έχουν λιγότερο από 5 θερμίδες ανά μερίδα. |
| Χωρίς λίπος | Τα τρόφιμα αυτά περιέχουν περίπου 0.5 g λίπους ανά μερίδα. |
| Ελεύθερα χοληστερόλης | Στα τρόφιμα αυτά υπάρχουν λιγότερα από 2 mg χοληστερόλης. |
| Άπαχο | Αφορά κρέατα, πουλερικά, θαλασσινά που περιέχουν λιγότερο από 5 γρ ολικό λίπος, λιγότερο από 2 γρ κορεσμένο λίπος και λιγότερο από 95 mg χοληστερόλης ανά 100 γραμμάρια |
| Καλή πηγή φυτικών ινών | 2,5 έως 4,0 γραμμάρια φυτικών ινών ανά μερίδα |
| Χωρίς νάτριο | Λιγότερο από 5 mg νατρίου ανά ποσότητα αναφοράς |
| Προϊόντα light | Αυτό σημαίνει ότι το τρόφιμο έχει 50% λιγότερο λίπος |
| Υγιεινά τρόφιμα | Αυτά τα τρόφιμα είναι χαμηλά σε λίπος, κορεσμένο λίπος, τρανς λίπος, χοληστερόλη και νάτριο. Περιέχουν βιταμίνη Α, C, σίδηρο, ασβέστιο, πρωτεΐνη, φυτικές ίνες. |
Πηγή: U.S. Food and Drug Administration Center for Food Safety and Applied Nutrition. Http//www.cfsan.fda.gov html
Έτσι, η προσεκτική ανάγνωση της διατροφικής ετικέτας μας βοηθά να κάνουμε πιο υγιεινές επιλογές τροφίμων και συγχρόνως συμβάλλει στην υιοθέτηση υγιεινών διατροφικών συνηθειών.
Βιβλιογραφία:
U.S. Food and Drug Administration Center for Food Safety and Applied Nutrition Http//www.cfsan.fda.gov html